اشتباهات رایج در نوازندگی گیتار :
طرز صحیح گرفتن گیتار
امروزه گیتار یکی از محبوب ترین سازها در سرتاسر جهان می باشد . توانایی های بالای تکنیکی و صدای دلنشین و هارمونی منحصر به فرد ، باعث شده جایگاه خود را در بیشتر سبک های موسیقی ( موسیقی پاپ ، موسیقی کلاسیک ، موسیقی جز ، موسیقی فلامنکو ) پیدا کند و هر روزه بر مشتاقان خود بی افزاید .
گیتار را می توان در سطح مختلف نواخت و لذت برد . ممکن است آن را به عنوان ساز همراه با یک خواننده بنوازید و یا قطعات مشکل کلاسیک را اجرا کنید و یا به فکر اجرا قطعات پر شور و سریع فلامنکو باشید فرق نمی کند ، برای دستیابی به اجرا مناسب و گوش نواز باید به درستی تمرین کرد .
امروزه متدهای فراوانی چه به صورت مکتوب و یا به صورت تصویری ( شبکه های اجتماعی ) که به ارتقا سطح کیفی نوازندگان کمک شایانی می کند
البته آموزش صحیح و زیر نظر بهترین استاد گیتار، همیشه مطمئن ترین راه است زیرا آموزش به صورت خودآموز می تواند باعث مشکلاتی در روند یادگیری شود.
در این یادداشت سعی شده به طور مختصر به برخی از اشتباهات و مشکلات در سطوح مختلف فراگیری اشاره کنیم :
1- اکول
2-ضرب آهنگ
3-سکوت
4-تمرینات نا منظم
5-عدم رفع مشکلات جزئی در نواختن
6-جمله بندی و فرم
7-دینامیک و رنگ آمیزی صوتی
8—عدم شناخت کامل صفحه انگشت گذاری و پوزیسیون
9-هارمونی گیتار
10-تئوری موسیقی و گوش کردن صحیح موسیقی :
1- اکول :
هنرجویان عزیز باید در دوره های ابتدایی شروع آموزش حتما به طرز صحیح نشستن و گرفتن گیتار دقت کنند ،
نوازندگان زیادی هستند که علیرقم داشتن تکنیک قابل قبول به علت بد گرفتن و نوع ناصحیح نشستن یک حالت خامی را به مخاطب القا می کنند
نکته مهم بعدی در مورد طرز صحیح انگشت گذاری دست راست و چپ و برای نوازندگانی که با مضراب می نوازند شیوه درست گرفتن پیک و ضربه زدن است.
** ساز زدن جلو آینه کمک زیادی به رفع این مشکل می کند **
2- ضرب آهنگ :
درک ریتمیک برای هنرآموزان موردی حیاتیست و اگر این نقیصه برطرف نشود هر قدر هم که به ظاهر تمرین کنید و در تصورتان رو به پیشرفت باشید در نهایت هیچ آهنگی را نمی توانید بدرستی اجرا کنید .
پس بسیار مهم است که هنر آموزانی که از پایه با این مشکل رو به رو هستند تمرین ریتم خوانی را زیر نظر استاد مربوطه در برنامه تمرین خود قرار دهند.
و برای بالا بردن توان ریتمیک و یادگیری وزن خوانی از کتاب های ریتم خوانی و دشیفراژ و با یادگیری فیگورهای ریتمیک ، البته به همراه مترونم ، می توان تا حد زیادی بر این مشکل فائق آمد .
3- سکوت :
بسیاری از هنرآموزان تعریفی که در ابتدا از موسیقی پیدا می کنند این است :
( نواختن پیاپی نت ها)
در صورتی که موسیقی مجموعه ای از صداها و سکوت هاست
بسیار مهم است که نت ها و سکوت ها دقیقا به اندازه کشش زمانی شان اجرا شوند.
( اجرای درست سکوت است که به موسیقی غنای بیشتری می بخشد . )
4- تمرینات نامنظم و عدم تمرکز هنگام تمرین:
یکی از مشکلات هنرجویان موسیقی در شروع بی نظمی در تمرین است . معمولا وقتی از آنها پرسیده می شود که تمرین کرده اند ؟
جواب مثبت می دهند .
ولی نتیجه کار خوب نیست .
تمرین منظم و تکرار هر روزه با تایم مشخص به رشد نوازنده کمک شایانی می کند .
** در ساعاتی که خسته هستید تمرین نکنید**
5- عدم رفع مشکلات جزئی در نواختن :
خیلی مواقع نوازنده در قسمتی از قطعه دچار مشکل می شود و بدون رفع آن دنباله قطعه را می نوازد یا موقع تمرین هربار که به آن مشکل بر می خورد ، به اول قطعه رجوع می کند و با سهل انگاری از آن قسمت می گذرد و این باعث می شود که هر بار که اجرا می کند قطعه ناقص باشد .
6- عدم دقت به جمله بندی و فرم :
خیلی از هنرآموزان قطعات را گزینشی تمرین می کنند بدین معنی که بعضی از قطعات را بسیار عالی و برخی دیگر را اصلا اجرا نمی کند . معمولا دلیلی که برای ای کار می آورند این است که ما فلان قطعه را درست نداریم . این نگرش غلط است ,؛؛
هیچ آهنگی اشتباه ساخته نشد بلکه این درک نادرست ما از آن قطعه است تا وقتی که به جمله بندی اثر دقت نکنیم و درک صحیحی از آن قطعه نداشته باشیم هر چقدر هم تلاش کنیم نتیجه نهایی و اجرا خوب نخواهد بود .
7- دینامیک و رنگ آمیزی صوتی :
در موسیقی تکنیک و یا سرعت بالا در ساز زدن کافی نیست .
در واقع برای احساس در موسیقی رعایت دینامیک بسیار حیاتی است زیرا بدون دینامیک موسیقی حالتی مکانیکی و غیر واقعی پیدا می کند .
علاوه بر این در گیتار با استفاده از مناطق مختلف قرار گرفتن دست راست می توان به رنگ صوتی مطبوع و دلنشین دست یا نت .
8- عدم شناخت کامل صفحه انگشت گذاری و پوزیسیون ها :
بسیاری از نوازندگان فقط مناطق خاصی از صفحه انگشت گذاری گیتار خود را می شناسند .
معمولا روند حرکتی در پوزیسیون اول و حرکت بر روی سیم اول برای این عزیزان کفایت
می کند در صورتی و پوزیسیون های گیتار را به طور کامل بشناسد و در مواقع ضروری برای بیان بهتر ، بهترین روند ( scale ) را انتخاب .
9- هارمونی گیتار :
گیتار دارای هارمونی خاص و بسیار دلپذیر است . بخشی که گیتار را از سازی صرفا ملودیک به سازی با توانایی بالا در همراهی و اکومپانیمنت تبدیل کرده است . متاسفانه به دلیل عدم شناخت کافی از هارمونی گیتار معمولا به چند آکورد بسنده می شود و یا از چند کادانس تکراری استفاده می شود در صورتی که می توان با تمرین و خلاقیت ، هارمونی را در نقاط مختلف گیتار کشف و ارائه کرد .
10- تئوری موسیقی و گوش کردن صحیح موسیقی :
در کنار تمرین عملی و روزانه ، تئوری موسیقی و خواندن کتابهای مرتبط با موسیقی ، به فهم شما از موسیقی کمک بسیاری می کند .
گوش کردن مداوم به موسیقی های مختلف و سعی در پیدا کردن فرم ، دینامیک و لایه های مختلف یک اثر به شما کمک می کند تا گوش خود را تقویت کنید .
روش صحیح به دست گرفتن گیتار
بسیاری از نوازندگان گیتار بخصوص افراد مبتدی ، غالبا از درد کتف یا کمر شکایت می کنند. علت این درد و ناراحتی را باید در نحوه نشستن و به دست گرفتن گیتار در این افراد جستجو نمود. مانند هر کار و عمل دیگری در نوازندگی نیز استقرار صحیح بدن را باید پایه شروع آموزش دانست.
- بخاطر داشته باشید همیشه کمر خود را راست نگه دارید. این کار در ابتدا برای هنرجویان مشکل می باشد زیرا برای دیدن فرت بورد و حرکت دستانشان مجبورند به جلو خم شوند اما به مرور زمان و با تمرین بیشتر دیگر نیازی به دیدن دستان خود نخواهید داشت.
- برای افراد راست دست بهترین شیوه، قرار دادن گیتار روی پای راست می باشد. توجه داشته باشید که طوری باید گیتار را نگه دارید که روی ران پای شما سر نخورد و ثابت نگه داشته شود. برای کنترل ساز فشار بیش از حد به بدن وارد نکنید.
- برای جلو گیری از ایجاد خستگی و درد در گردن سعی کنید که همیشه گردنتان را هم مانند کمر راست نگه دارید. برای این منظور جهت خواندن کتاب نت، از پایه نگه دارنده استفاده کنید و هیچگاه کتاب نت خود را پایین تر از صورت خود قرار ندهید زیرا در اینصورت مجبور خواهید بود برای دیدن نتها گردن خود را به سمت پایین خم کنید.
- در صورتیکه صندلی شما بلند است و گیتار به درستی روی پای شما قرار نمی گیرد می توانید از پایه های مخصوصی که در بازار موجود است استفاده نمایید.
نحوه گرفتن گیتار کلاسیک
اولین تکنیک قبل از شروع به هر تمرینی این است که شما باید یاد بگیرید چگونه یک استاد آموزش گیتار کلاسیک را نگه دارید و از نحوه نشتستن و یادگیری اصولی گرفتن گیتار جهت جلوگیری از دردهای عضلانی، کمردرد و … اطمینان پیدا کنید.
صندلی، زیرپایی، حالت دست ها (راست و چپ) و پاها را باید مورد توجه قرار دهید.
سه روش برای نگهداشتن گیتار وجود دارد:
۱- روش راحت یا غیر جدی
۲- روش کلاسیک
۳- نگهداری با تسمه (بند گیتار)
در اینجا ما به شما روش کلاسیک را توضیح می دهیم:
ابتدا بدون در دست داشتن گیتار و نسبت به قد خودتان روی صندلی بنشینید و به صورتی که فقط ارتفاع مناسب با پاها و زاویه تقریباً ۹۰ درجه را داشته باشد. هر دو پای خود را روی زمین بگذارید و به اندازه عرض شانه باز کنید به صورتی که اطمینان حاصل کنید که روی صندلی نشسته اید و بیش از حد به عقب برنگشته باشید. سعی کنید ستون فقرات، گردن و سر خود را صاف نگهدارید و تعادلی بین آن ها ایجاد کنید. هدف از این نوع نشستن این که هر دو دست دسترسی آسان به سیم های گیتار را داشته باشد. اگر از زیرپایی استفاده می کنید آن را تا درجه ۳-۴ تنظیم کنید.
ران پای چپ باید روی به جلو قرار داشته باشد. پای راست باید به اندازه کافی در جهت کششی قرار گیرد تا بتوانید پایین گیتار را روی پا نگه داشت.
قسمت فوقانی گیتار کاملاً روی قفسه سینه شما قرار بگیرد و در گودی گیتار روی ران پای چپ باشد به گونه ای که مثلثی در فضای خالی (قسمت فوانی گیتار، فقسه سینه و پای چپ) ایجاد گردد.
زاویه بازوی دست چپ نسبت به زمینه قائمه است. انگشت P با زاویه ۴۵ درجه روی سیم ششم قرار می گیرد.
ساعد دست راست درست پشت خرک پایین قرار می گیرد.
انگشتان دست راست باید سیم ها را در اطراف لبه دهان ی صدا (نزدیک به پل) را لمس کند و همچنین به صورت عمود قرار گیرند.
نکاتی برای نشستن درست با گیتار و موقعیت با پایه
۱– صاف در جلوی صندلی بنشینید
۲- زانو در زاویه ۹۰ درجه، پاها بر روی زمین
۳- نگهداشتن سرو و گردن (محور Y) و شانه ها (محور X) در حالت سست و آرام
۴- وسط گیتار در عرض بدن (یعنی فرت ۱۲ از بینی بالاتر) باشد.
۵-گیتار در وسط سینه یعنی بالاتر اما قفسه سینه را لمس کند.
۶- گیتار با گردن زاویه ۴۵ درجه یا کمتر (پایین تر از راستای چشم)، د این موقعیت گیتار بدون تماس دست نگه داشته شده است.
۷- بازوی راست در تعادل باشد یعنی پایین تر از چایی که قسمت منحنی گیتار قررار می گیرد.
۸- هر دو بازو به یک اندازه از بدن کشیده شوند.
۹- هر دو مچ دست به نسبت صاف (راست) و شل باشد.
بهترین کاری که می توانید برای نشستن و عادت های خوب انجام دهید این است که به صورت مداوم وضعیت خود را نظارت کنید و برای این کار می توانید از یک آینه، ضبط ویدیو و یا از ارافیان و استاد خود بخواهید که به هنگام نواخت موقعیت درست شما را چک کنند.
طرز نشستن و صحیح بدست گرفتن گیتار کلاسیک
طرز نشستن و صحیح بدست گرفتن گیتار کلاسیک
در ادامه بصورت عملی نحوه صحیح گرفتن گیتار را در سبک کلاسیک تجربه خواهیم نمود. 
سازتان را آماده نمائید و دست بکار شوید، امیدواریم که تمرین خوبی را در پیش داشته باشید، فراموش نکنید که چند ماه اول در آموزش هر ساز مشکل بوده و نیاز به صبوری هنرجو دارد.طرز نشستن قبل از هر چیز باید گفت که به دلیل اختلاف جسمی و فیزیکی بین افراد امروزه این نظریه مطرح است که طرز نشستن هر نوازنده باید متفاوت باشد. به عنوان یک قاعده کلی راحت بودن فرد هنگام نواختن و ارتباط خوب با ساز یک اصل است. توجه داشته باشید که در نواختن هر سازی همیشه قوانین مشخصی وجود دارد که باید آنها را فرا بگیرید.
وقتی این قواعد و قوانین را به خوبی یاد گرفتید به تدریج به ایده آل ترین حالت و استیل نوازندگی به مرور زمان خواهید رسید و احساس می کنید گیتار عضوی از بدن شما شده است. هیچ گاه نباید احساس کنید با ساز خود در جدال هستید. باید سعی کنید با گیتار خود به حالتی از وحدت دست یابید. همواره با یک صندلی و زیر پائی تمرین کنید. تقریبا لبه صندلی بنشینید و پای چپ خود را روی زیر پایی قرار دهید. ارتفاع زیر پایی و صندلی باید متناسب با فیزیک، اندازه پاها و مسلما راحتی بدن شما انتخاب شود. اما هر دوی اینها باید به نحوی باشد که ران چپ شما شیب ملایمی به طرف بدن شما داشته باشد. کمر خود را صاف نگه دارید و سر روی بدن تان راحت باشد(هرگز روی گیتار خم نشوید)
به شیب ملایم پای چپ به طرف بدن دقت کنید
گیتار طوری در بدن شما قرار می گیرد که با سطح زمین تقریبا زاویه45درجه می سازد. در این حالت سردسته گیتار، زیر سطح دید شما قرار می گیرد(تقریبا روبروی چانه شما)
به زاویه قائمه پای چپ نسب به زمین دقت کنید
پای راست پای راست باید طوری گذاشته شود که کف پا، درست زیر گیتار قرار بگیرد. نکته بسیار مهم این که، کف پای راست خود را کاملا روی زمین قرار ندهید چون این کار تعادل شما را بر هم میزند و باعث آسیب جدی به کمر در طولانی مدت می شود.
طرز نشستن ناصحیح
گیتار روی بدن گیتار روی بدن شما باید طوری باشد که با پای چپ شما زاویه قائمه بسازد. قسمت بالای بدن از کمر باید چرخش خیلی کمی داشته باشد به نحوی که انحنای باکس گیتار (قسمت فوقانی) کاملا روی قفسه سینه شما قرار بگیرد. در این حالت بازو و دست چپ شما حالت آزادی حرکت کاملی پیدا می کند. بازوی دست چپ زاویه بازوی دست چپ نسبت به زمین قائمه است.
صحیح
این حالت صحیح است و حالت غلط حالتی است که بازوی چپ و آرنج چپ به عقب متمایل شود. این حالت غلط باعث می شود آزادی عمل و گردش کمر شما گرفته شده و گیتار درست و صاف در بدن شما قرار نمی گیرد.
ناصحیح
بازوی دست راست نکته مهم در نحوه قرار گرفتن دست راست شما این است که بازوی خود را بسیار آزاد و بدون وزن روی گیتار تکیه دهید. بدین صورت که شانه راست شما شل شده و بازوی راست به لبه جلویی گیتار تکیه داده می شود طوری که نزدیک آرنج قرار می گیرد و ساعد شما تقریبا در قسمت فوقانی و انتهای باکس گیتار درست پشت خط فرضی که از خرک کشیده شده قرار می گیرد.
محل قرار گرفتن بازو
دو حالت غلط برای بازوی دست راست بدین گونه است 1-محل تماس بازو زیاد بالا باشد که در این حالت شانه راست بالا می رود.
ناصحیح
2-محل تماس بازو زیاد پایین باشد که در این حالت شانه راست پایین می افتد.
ناصحیح
نحوه قرار گرفتن دست راست و انگشتان دست راست روی گیتار دست راست خود را از مچ در حالت بی وزنی شل کنید. طوری بندهای انگشتان خود را روی گیتار قرار دهید که در امتداد خطی موازی درست روی سیم های باس پیش بروند.
پشت مچ باید اندکی قوس پیدا کند طوری که پشت دست تقریبا موازی با صفحه صدا پیش رود.
انگشتان انگشتaروی سیم یک طوری قرار دهید که عمود بر سیم باشد.
محل قرار دادن a
نگشتpبا زاویه 45درجه روی سیم ششم قرار می گیرد.
محل قرار دادن p
انگشتiوmروی سیم های سوم و دوم بگذارید طوری که وقتی آنها را خم میکنید به داخل کف دست و به سمت انگشتa بروند.
محل قرار دادن i و m
